Vakbonden, structurele aanpassing en democratisering in Afrika

De invoering van Structurele aanpassingsprogramma's (SAP's) in Afrika is vaak gepaard gegaan met een versterking van de autoritaire tendensen van de Afrikaanse regimes. De levensstandaard en werkgelegenheid van de stedelijke arbeiders zijn door de SAP's ernstig aangetast. In dit overzicht van de rol van vakbonden in de SAP's en in democratiseringsprocessen wordt het verzet van een aantal vakbonden tegen de invoering van de SAP's geïllustreerd aan de hand van het vakbondsverzet in Zambia, Ghana en Nigeria. De vakbonden in Zambia zijn in staat geweest het SAP te saboteren, terwijl het vakbondsverzet in Ghana gering was; een tussenpositie in het vakbondsprotest tegen SAP's wordt ingenomen door Nigeria. Hoewel de interne democratie binnen de vakbonden vaak niet optimaal was, heeft een aantal vakbonden zich toch ingespannen voor het bereiken van een zekere mate van participatie in het ondernemings- en regeringsbeleid. Gedurende de invoering van de SAP's hebben steeds meer vakbonden zich verzet tegen het toenemend autoritarisme van de machthebbers. Met name vakbonden in Zambia hebben een sleutelrol gespeeld in de strijd om grotere democratisering. De mate waarin vakbonden een actieve rol kunnen spelen is afhankelijk van twee factoren. De ene factor is de mate van autonomie die vakbonden hebben behouden ten opzichte van de regering. Vakbonden in Engelstalige Afrikaanse landen zijn daar beter in geslaagd dan vakbonden in Franstalige Afrikaanse landen. Een tweede factor is de aard van het regime (militair of civiel). Samenv. in het Engels (p. 128)